نسخه‌برداری از فرمان‌ها و عریضه‌ها: دریچه‌ای به تاریخ سیاسی ایران در دوره قاجار

نوع مقاله : ترجمه

نویسندگان

10.30484/naq.2025.3222

چکیده

این مقاله با بررسی دو دست‌نوشته[1] که شامل مجموعه‌‌ای از فرمان‌ها، عریضه‌ها و نامه‌های به‌جامانده از دوره قاجار در ایران هستند، به چگونگی حکومت‌داری در آن دوران می‌پردازد. ابتدا این دو دست‌نوشته معرفی می‌شوند و سپس به این پرسش‌ها پاسخ داده می‌شود: چه کسانی و به چه دلیلی این دست‌نوشته‌ها را رونویسی کرده‌اند؟ محتوای این مجموعه‌ها پیش از آنکه گردآوری شوند، چگونه در جامعه قاجاری رواج داشته و این رواج چه چیزی درباره آن دوره به ما می‌گوید؟ این مقاله با تمرکز بر شیوه‌های ثبت و بازتولید اسناد در بافتار اداری و اجتماعی قاجار، به ما نشان می‌دهد که چگونه بازیگران مختلف، از دبیران دیوانی گرفته تا کارگزاران محلی، در فرایند تولید و نگهداری این دست‌نوشته‌ها نقش داشته‌اند. همچنین، بررسی این دست‌نوشته‌ها نه‌تنها محتوای فرمان‌ها و عریضه‌ها را روشن می‌سازد، بلکه امکان فهم مناسبات قدرت، شبکه‌های ارتباطی، و زبان رایج در تعاملات دیوانی را نیز فراهم می‌کند. در پایان، مقاله نشان می‌دهد که چگونه چنین مجموعه‌های دست‌نویسی‌، راه‌های تازه‌ای را برای پژوهش در تاریخ سیاسی قاجار می‌گشایند و افق‌های نوینی را برای فهم تجربه دولت‌داری در ایرانِ پیشامدرن فراهم می‌سازند.
 
[1]. manuscript

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Copied and Collected: Firmans, Petitions, and the Political History of Qajar Iran

نویسندگان [English]

  • Asef Ashraf
  • Farshid noroozi
  • Hamidreza Aryanfar

چکیده [English]

This article uses two manuscripts, comprising collections (majmu"a) of HIrmans, petitions, and letters from Qajar Iran, as a lens through which to explore Qajar governance.It begins by introducing the manuscripts, and then discusses who copied them and why, how the contents of the collections circulated in Qajar Iran prior to their compilation, what that circulation says about Qajar Iran, and HInally, how collections how such manuscript compilations such as these open new avenues of research in Qajar political history.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Qajar
  • Political history
  • Archival sources